پدربزرگ روزنامههای قطع مترو در جهان، شاید «دیلی میرر» (Daily Mirror) باشد که در دههی نخستِ قرن 19 در لندن منتشر میشد و محبوبیت و کارکرد ویژهی آن باعث شد تا جوزف پترسون، سردبیر روزنامه «دیلی نیوز» (Daily News) تصمیم بگیرد برای روزنامهی نیویورکیِ خودش هم چنین قطعی را انتخاب کند؛ قطعی جمع و جور و مناسب برای باز و بسته کردن و خواندن در شلوغی مترو و دیگر وسایل نقلیهی عمومی.
در ایران، سودای راهاندازی متروی درون شهری اگرچه از قبل از انقلاب در سر مسوولان وقت بوده است اما در نهایت، سال 77 و در ابتدا فقط در تهران راه اندازی شد و به همین نسبت، عمر قطع مترو هم در مطبوعات ایران زیاد نیست. تعداد کمی از روزنامههای سراسری مثل آسمان در سالهای گذشته این قطع را برای خود انتخاب کردند که البته عمر کوتاهشان چشم ایرانی ها را به دیدن این قطع عادت نداد.
یکی از وظایف شهرداریها و مدیران شهری بویژه وقتی در مجموعهی شهرداری بحث فرهنگ و هنر تعریف سازمانی دارد؛ کمک به بهبود رعایت قوانین و مقررات شهری و تلاش برای معرفی هنجارهای جدیدی است که به خاطر تغییرات شهری در جامعه به وجود میآید. شهرداری تهران اگرچه حجم زیادی از دکهی روزنامهفروشی را به خود اختصاص داده است؛ اما کمتر در نشریاتش به شیوهای قابل دسترس برای مردم به قواعد متروی 16 ساله به عنوان یک وظیفه پرداخته است.
این روزها اما روزنامهی تکصفحهای «وقایع تهرانیه» سه شماره است که منتشر میشود و از این جهت که با قطع مترویی و ویژهی توزیع رایگان در مترو و اتوبوسهای بی.آر.تی است، شاید بتوان آن را اولین «روزنامه مترویی ایران» دانست. روزنامهای که اگرچه نسخهی اینترنتیاش در دسترس است و ساکنان دیگر شهرها هم میتوانند آن را بخوانند اما برای بهتر دیده شدن و رسیدن به دست مخاطبانِ هدفش یعنی مسافران درون شهری، باید توزیع گستردهتری داشته باشد چراکه مسافران برخی از ایستگاهها هنوز هم با آن برخورد نکردهاند. وقایع تهرانیه، ابتکار شهرداری تهران است که شهرام گیل آبادی، رییس مرکز ارتباطات راهبردی شهرداری، مدیرمسوول روزنامه است و سردبیری آن هم برعهدهی رضا ساکی، یکی از طنزنویسان خبری این روزهاست.
برای بزرگتر دیدن تصویر روی آن کلیک کنید
ظاهر این روزنامه بیش از هرچیز، یادآور مطبوعات دوران قاجار است با کاغذی کاهی رنگ، با جنس کرافت و لوگویی شبیه به لوگوی روزنامه وقایع اتفاقیه، البته به همراه برج میلاد. روزنامهای با درونمایهی طنز اجتماعی که صفحهبندی و گرافیک آن، فضای محدودش را به خوبی میان نوشتههای کوتاه و متعددش تقسیم کرده است. تیترهای اصلی در این سه شماره از موضوعات روز بوده است و ستونها و سرستونهای آن تقریباً شکلی ثابت و مشخص گرفتهاند و آنچه روزنامه را علاوه بر محتوایش جذاب میکند، گرافیک دقیقی است که باعث شده، گوشه گوشهی این تکورق را مطالب طنز در قالب نظم و نثر و داستان کوتاه و حتی اینفوگرافی پر کند. اما جز مدیرمسوول و سردبیر، نام دیگری در شناسنامهی روزنامه نیامده است.
رضا ساکی، سردبیر روزنامه دربارهی این موضوع و تیم نویسندگان به شفقنا رسانه میگوید: «تقریبا تمام طنزنویسان نامآشنا و محبوب مطبوعات با این روزنامه همکاری میکنند و برای آن مطلب مینویسند اما ما تصمیم گرفتیم به سنت روزنامههای فکاهی قدیمی که از نام مستعار استفاده میکردند، برای نویسندگان نام مستعار به کار ببریم و آن را جا بیندازیم.»
او به این سوال که آیا قرار است بعد از مدتی، وقایع تهرانیه از حالت تکصفحهای خارج و در صفحات بیشتری منتشر شود، هم پاسخ داد: «شخصیت خاص این روزنامه به تکصفحهای بودن آن است چراکه قرار است راحت خوانده و حمل شود. ما حتی جای تا کردن برای آن درنظر گرفتهایم که در جیب کت و کیف به سادگی جا شود. دلیل دیگرش هم این است که روزنامههای دوران مشروطه هم تک ورقهای بودند.»
همزمان با سومین شمارهی آن اما دو عضو شورای شهر اعلام کردند که از انتشار این روزنامه بیاطلاع هستند و « ایجاد هر ساختار جدید در شهرداری نیاز به مصوبهی شورا دارد و باید جزییات انتشار این روزنامه را پیگیری کنیم و در صورت تخلف نسبت به انتشار آن تذکر دهیم.» شهرام گیل آبادی، مدیرمسوول هم پاسخ داد که این روزنامه با مجوز هفته نامهی داخلی شهرداری با عنوان همگامان منتشر و توزیع میشود.
اما در حوزهی محتوا، وقایع تهرانیه در چند شمارهای که منتشر کرده نشان داده است که دغدغهی محیط زیست و فرهنگ دارد و تلاشی است برای استانداردتر کردن شیوهی زیست تهرانیها. تهران، پایتخت آلودگیهای زیست محیطی است و تهرانیها شاید بیش از ساکنین شهرهای دیگر ایران، در ارتباطی تنگاتنگ با محیط خود قرار گرفتهاند. شیوهی زیست مردم بر محیط زیست اثر میگذارد و آلودگیهای آن، بر زندگی خود. در دو شمارهی نخست این روزنامهی مترویی، بحثهای رفتاری مردم بر «تولید زباله» و «آلودگی هوا» موضوعات اصلی بودند که اغلب نوشتهها حول آنها میچرخید اما در شمارهی سوم آن، دست روی سوژهی فرهنگی این روزها یعنی فیلمهای جشنواره فجر گذاشته و با نگاهی طنز به مضامین تلخ فیلمها پرداخته است. با این همه، ماهیت و هدف روزنامه تکصفحهایِ وقایع تهرانیه را شاید به سادهترین شکل، سردبیر آن بیان کرده باشد: «روزنامهای فکاهی که قرار است مردم در میانه راهشان آن را بخوانند، بخندند و حالشان خوب شود.»
منبع: شفقنا
سلام
به وب سایت ما هم سر بزنید.
در صورت امکان مارو لینک کنید
ممنون