کارلوس مانوئل بریتو لئال کیروش ملقب به کارلوس کیروش نخستین قرارداد خود با فدراسیون فوتبال ایران را روز 15 فروردین سال ۱۳۹۰ در سازمان تربیت بدنی و با حضور علی سعیدلو، آخرین رییس سازمان تربیت بدنی ایران امضا کرد. این آغاز زندگی بیش از 7 ساله مردی در فوتبال ایران بود که با پشتوانهای سنگین از افتخارات و مربیگری در تیمهای نامدار به فوتبال ایران آمده بود.
این مقاله صرفا بخاطر نزدیکی عقاید نویسنده با نظرات بنده آورده شده و تمام مقاله مورد قبول من نیست، اما بخاطر عدم گسستگس در روال آن بطور کامل آن را منتشر کرده ام که خدای ناکرده متهم به تقطیع یا فتوشاپ یا موارد مشابه نشوم. بنظرم موارد ذکر شده از بسیاری جهات می تواند مورد بررسی دقیق تر قرار گیرد و مواردی نیز به جهت دفاع از مربی سابق تیم ملی می تواند به آن اضافه شود:
به گزارش خبرگزاری البرز ورزشی، کیروش رسما در ساعت ۳۰/۱۹ دقیقه روز یکشنبه ۲۶ تیر ۱۳۹۰ در حالیکه ۵۸ سال، چهار ماه و ۱۷ روز سن داشت و به عبارتی در آن زمان که ۲۱۳۲۲ روزش بود، مقابل تیم ملی ماداگاسکار که در رده ۱۳۸ فیفا قرار داشت، در حضور ۲۰ هزار تماشاگر برای اولین بار روی نیمکت تیم ملی نشست و ما با گل دقیقه ۱۸ سیدجلال حسینی که با ضربه سر به ثمر رسید، یک بر صفر به پیروزی رسیدیم، اما برد خفیف ایران تحت تاثیر خشم هواداران حاضر در ورزشگاه آزادی قرار گرفت. نیمه دوم تماشاگرانی که به ورزشگاه رفته بودند، تیم ملی ماداگاسکار را به نشانه اعتراض به نحوه بازی ایران تشویق کردند و بارها نام علی دایی را فریاد زدند.
سیدمهدی رحمتی، خسرو حیدری، سیدهادی عقیلی، سیدجلال حسینی، احسان حاج صفی (۴۶ -مهرداد پولادی)، میثم بائو (۴۶ – قاسم حدادیفر)، علی کریمی (۶۹ -مازیار زارع)، پژمان نوری (۸۰ -محمد قاضی)، کریم انصاریفرد، هادی نوروزی (۷۰ -حسین ماهینی) و مهرداد اولادی (۴۶ -سعید دقیقی) نفراتی بودند که در این دیدار به میدان رفتند. کریمی کاپیتان بود و بعد از تعویض بازوبند را به رحمتی داد. احسان حاجصفی و کریم انصاریفرد تنها بازمانده این تیم بودند.
آگاهی از سیستم امتیاز دهی فیفاکارلوس کی روش همان زمانها متوجه شد که چگونه میتواند تیم ملی کشورمان را بدون آنکه در هیچ جام معتبری به قهرمانی برساند، در سطح بالای فوتبال آسیا نگاه دارد، چرا که فیفا بعد از جام جهانی ۲۰۰۶، نحوه محاسبه امتیازات را سادهتر کرد و برای برد ۳، تساوی یک و باخت صفر امتیاز در نظر گرفت. او با آگاهی از چنین سیستمی برای تثبیت جایگاه تیم خود در رده بندی تیمهای آسیایی، سیاست بازی با تیمهای نه چندان مطرح جهان را در دستور کار قرار داد.
دنبال حریفان گمنام!حریفان دیدارهای تدارکاتی تیم ملی بیشتر نامهای تکراری مانند آنگولا، ترینیداد و توباگو، سیرالئون، موزامبیک، گینه پاپوا، فلسطین، ازبکستان، قطر و … بودند که ایران به راحتی برابر این تیمها به پیروزی میرسد. در حالی که کیروش و فدراسیون فوتبال با این دیدارهای تدارکاتی هزینههای زیادی را به ورزش ایران تحمیل کردند که پیروزی در دیدارهای «فیفا دی» و افزایش رنکینگ ایران در فیفا نه تنها کمکی به توسعه فوتبال ایران نکرد بلکه، آسیبهای فراوانی برای ملی پوشان به همراه داشت. زیرا از یک سو آنان در باد تیم اول آسیا میخوابیدند و در سوی دیگر تیمهایی مثل گینه پاپوا یا سیرالئون نمیتوانستند محک جدی برای توانایی نفرات اصلی تیم ملی باشند.
اولین درگیری لفظی
کیروش در همان ماههای نخست حضور خود در ایران وارد درگیری لفظی با سرمربی پرسپولیس شد. نام مانوئل ژوزه برای فوتبالدوستان ما بیش از هر چیز یادآور پرونده مالی بحثبرانگیز و کشدار او است. ژوزه در اعتراض به تعطیلات متعدد و طولانی لیگ گفت، لیگ برتر ایران ساخته دست کیروش است و کی روش نیز در بیانیهای با ادبیات خاص خود که در آن روزها برای فوتبالدوستان ایران کاملا غریبه بود، در آن مانوئل ژوزه را فردی درمانده و آشفته نامید. البته اختلاف آنها مربوط به قبل از حضورشان در ایران بوده که گفته میشود هر دوی آنها گزینههای اصلی هدایت تیم ملی پرتغال در جامجهانی ۲۰۱۰ بودند که فدراسیون فوتبال پرتغال، کیروش را انتخاب کرد.
اختلاف با دستیارانکارلوس کیروش در طول دوران سرمربیگری در تیم ملی، بارها با اعضای کادر فنی به مشکل خورد. جنجالیترین آن در دی ماه ۱۳۹۵ رخ داد که او همه دستیاران ایرانی خود را اخراج کرد. او با بسیاری از افراد حاضر در فوتبال ایران درگیریهای لفظی و شفاهی داشته است. طی مدت حضورش در ایران، او با مهدی تاج نایب رئیس وقت فدراسیون فوتبال و رئیس سازمان لیگ، علی کریمی، امیر قلعهنوعی، محمد مایلیکهن، برانکو ایوانکوویچ، وینفرد شفر، مجید صالح، حمید درخشان، امید نمازی، هومن افاضلی، زلاتکو کرانچار، علی کفاشیان، خسرو والیزاده، حامد مومنی، محمدرضا ساکت، امیر عابدینی، محمدمهدی نبی، علیرضا اسدی، افشین پیروانی سرپرستهای تیم ملی و مدیران باشگاهی فوتبال ایران درگیر شد. بیانیه نویسیهای مکرر و درگیریهای بیپایان کیروش همواره تیم ملی را در معرض تنشهایی جدی قرار میداد. موردی که بسیاری آن را مهمترین نقطه ضعف کیروش میدانستند.
یک اشتباه مظلومانه!
کارلوس کیروش سرمربی پرتغالی تیم ملی ایران بعد از شکست تلخ مقابل ژاپن با ناراحتی و عصبانیت حرف¬های پایانی خود را زد.
او می¬گوید: آقایان و خانمها مسائل زیادی برای اشاره کردن نیست! بازی بسیاری جنگنده¬ای را شاهد بودیم و رقابت بین بازیکنان بسیار زیاد بود. تا آن لحظهای که یک اشتباه مظلومانه! باعث شد و منتظر تصمیم داور بودند که ما گل خوردیم.
جالب است در آن صحنهای که کارلوس کیروش آن را یک اشتباه مظلومانه میداند، جریان از این قرار است که پاس اوساکو به مینامینو رسید. محمدحسین کنعانیزادگان توپ را زد، اما او به همراه رامین رضائیان، مرتضی پورعلی¬گنجی، احسان حاج¬صفی و امید ابراهیمی با این تصور که داور استرالیایی سوت زده، توپ را رها کرده و به سمت او می¬روند و مینامینو هم از این فرصت استفاده می¬کند و توپ را برای اوساکو سانتر کرد تا با ضربه سر دروازه علیرضا بیرانوند را باز کند.
آنها درس پس دادند!حالا این سوال پیش میآید که آن صحنه ارزش اعتراض کردن را داشت، ۵ بازیکن ما که روی هم رفته سن¬شان ۱۳۷ سال و با میانگین سنی 27.4 سال است، در آن واحد غافل از جریان بازی به سمت داور استرالیایی یورش ببرند؟ و آیا در آن صحنه بازیکنان با تجربه ما قصد داشتند به داور این دیدار بگویند که بازیکن ژاپن باید اخراج شود؟
شاید هم انتظار داشتند داور در آن صحنه برای ما یک پنالتی بگیرد!
این یورش بردن به سمت داور را کی روش به بازیکنان تیم ملی آموزش داد و در واقع آنها پیش استاد خود درس پس دادند!
تاکنون در خیلی از بازیهای ملی این مربی پرتغالی با داورها جنگ لفظی داشته و مهمترین آن مربوط میشود به دیدار ایران و عراق در جام ملتهای آسیا در دوره قبل که او به سمت داور استرالیایی رفت تا او را هدایت کند!
انتقادها به کیروش
پس از جام ملتهای آسیا ۲۰۱۵، کیروش به خاطر نتیجهگرایی، محافظهکاری، نداشتن تاکتیک جایگزین، گلزنی از ضربات ایستگاهی، زیبا بازی نکردن و دفاعی بازی کردن تیم ایران مورد انتقاد قرار گرفت. با این حال کارشناسان دیگری، از روش بازی کردن تیم کیروش دفاع میکنند و موارد انتقاد را نقاط قوت و حرفهای میدانند. او در پاسخ گفته است که تیم او با روشی که توانایی آن را داشته باشد، بازی میکند.
کیروش در دوران مربیگری خود، برخی بازیکنان ثابت را از تیم کنار گذاشت و دیگر آنها را دعوت نکرد. بازیکنانی مانند سیدمهدی رحمتی، سیدهادی عقیلی و محمدرضا خلعتبری که در فهرست سیاه او قرار گرفتند. برخی از بازیکنان تیم نیز پس از دعوت از تیم کناره گرفتند که فرهاد مجیدی، فریدون زندی و محرم نویدکیا از آن جملهاند.
او برای اولین بار در ایران، به صورت گسترده از بازیکنانی که از ایرانیان مهاجر و دارای تابعیت دوگانه بودند، در تیم ملی استفاده کرد. اشکان دژاگه، رضا قوچاننژاد و سامان قدوس از مطرحترین این بازیکنان هستند.
دستمزد و مبالغ پاداش بالا
مسئله داشتن دستیار ایرانی، همواره یکی از خواستههای فدراسیون فوتبال ایران از کیروش بوده است که در مفاد قرارداد دوم نیز گنجانده شد. با این وجود منتقدان او به این نکته اشاره میکنند که کیروش به مربیان ایرانی اعتقادی ندارد و برخی از مربیانی که در کادر فنی خود استفاده کرده، مناسب نبودهاند یا حضورشان لازم نبوده است.برخی از منتقدان، دستمزد و مبالغ پاداش او را بسیار بالا میدانند.
یکی از اختلافات دیگر فدراسیون با کیروش، نحوه نظارت او بر تیمهای ملی پایه مانند تیم امید است که از مفاد قرارداد او بوده و گفته میشود وی این وظایف خود را به خوبی انجام نمیدهد. مرخصیهای زیاد و طولانی مدت نیز از موضوعات مورد انتقاد بود.
نقش شما سکوت بود!
او در مصاحبه بعد از باخت به ژاپن به خبرنگاران درباره چه نقشی در این شکست داشت، اینگونه پاسخ میدهد: نقش من مثل ۸ سال گذشته بود و تمامی مسئولیت در زمین را قبول میکنم. دوست دارم از شما بپرسم در ۸ سال گذشته نقش شما چه بود؟ نقش شما سکوت بود، اما من در زمین برای شما و تیمتان جنگیدم.
کیروش راست میگوید؛ چرا که ما باید پس از هر بازی بدون توجه به خط قرمزی که به درخواست او بسیاری از مسوولان رده بالا ورزش در حمایت از او به ما توصیه میشد، عبور نکردیم تا این مربی پرتغالی خیلی راحت به همه توهین کند و فدراسیوننشینها هم برای آنکه موقعیتشان ببخشید میزشان را از دست ندهند، با هر کسی که کیروش و دستیاران هم پیمانش، درگیر شدند، آنها را کنار زدند تا جایگاه خودشان حفظ شود.
تو باید عذرخواهی کنی!
در پایان کنفرانس مطبوعاتی بعد از بازی با ژاپن یکی از خبرنگارانی که در ردیف اول نشسته بود، به کارلوس کیروش رو کرد و به او گفت که آیا نمیخواهد از مردم ایران عذرخواهی کند؟ در این لحظه کیروش انگشت خود را به سمت خبرنگار گرفته و گفت: تو باید عذرخواهی کنی و سپس خارج شد!
حمله به کاشف خود
طبق گفته داریوش مصطفوی این مربی از کشفیات عباس ترابیان بود و او با نوع قراردادی که با کارلوس کیروش بست باعث شد تا این پرتغالی هر نوع رفتاری را از خود بروز دهد. هر چند بعدها کیروش با ترابیان نیز دچار چالش شد و در خصوص او چنین گفت: ترابیان خود را پنهان میکند و در کار تیم ملی سنگاندازی میکند او حق ندارد اسم من را در رویا بیاورد.
ناکام در چهار تورنمنت
کارلوس کیروش که عنوان دومین مربی گرانقیمت جام ملتهای آسیا پس از مارچلو لیپی لقب گرفت و در جام جهانی ۲۰۱۸ نیز در زمره ۸ مربی گرانقیمت دنیا بود، در چهارمین تورنمنت معتبر جهانی و آسیایی خود با تیم ملی کشورمان ناکام ماند، در ساعت ۳۰/۱۹ دقیقه روز دوشنبه ۸ بهمن ۱۳۹۷ پس از ۷ سال، ۶ ماه و ۱۱ روز (۲۷۵۲ روز) و در حالیکه ۶۵ سال، ۱۰ ماه و ۲۸ روز یا به عبارتی درستتر ۲۴۰۷۴ روز سن داشت، برای آخرین بار و در واقع صدمین بار برابر ژاپن روی نیمکت مربیگری تیم ملی نشست و با باخت ۳ بر صفر بدون هیچ دستاوردی به شکل غیر رسمی با فوتبال ایران و سمت خود در تیم ملی وداع کرد.
او هرگز در هیچ تیمی به این اندازه مربیگری نکرده بود! و آخرین قهرمانی او در کسوت سرمربیگری برمیگردد به قهرمانی رئال مادرید در سوپر جام اسپانیا در سال 2003
بدون دستاورد در چهار تیم ملی
کیروش در سال ۱۹۹۱ برای اولین بار به عنوان سرمربی تیم ملی پرتغال انتخاب شد، اما نتوانست این تیم را به جام جهانی ۱۹۹۴ برساند و در سال ۱۹۹۳ کنار گذاشته شد. او اولین نطق تاریخی خود را در همین سال در تلویزیون پرتغال انجام داد و گفت: این تیم ملی پرتغال است که باید همه خراب کاریهای فدراسیون را جمع کند.
این مربی در تمامی تیمهای ملی پرتغال (دو دوره)، امارات، آفریقای جنوبی و ایران که به عنوان سرمربی فعالیت کرد، به هیچ عنوان قابل توجهی دست پیدا نکرد و در ۱۹۰ باری که روی نیمکت این چهار تیم نشست که ۱۰۰ بار آن با تیم ملی کشورمان بود، ۱۰۳ بار تیمهایش برنده از میدان خارج شدند که ۶۰ بردش با ایران و تیمهای ضعیف بود، ۵۴ تساوی که نیمی از آن با تیم ملی کشورمان به دست آورد و ۳۳ شکست، ۳۱۰ گل زده و ۱۳۷ گل خورده در کارنامه او نقش بست.
بدون دستاوردی در عرصه ملی
دستاوردهایش در عرصه ملی هیچ بود!
اولین تجربه او در تیمهای ملی با امارات بود که در یک سال به جایی نرسید. امارات با کیروش در جام ملتهای خلیج فارس و جام ملتهای عرب شرکت کرد که در آنها بهترتیب در جایگاه سوم و چهارم قرار گرفت.
در بازیهای آسیایی ۱۹۹۸، در دور اول کره شمالی را در پنالتی شکست داد و در مرحله گروهی، با یک برد مقابل ژاپن و دو باخت برابر کره جنوبی و کویت در گروه خود آخر شد و از مسابقات کنار رفت.
در آفریقای جنوبی این تیم را به جام جهانی رساند، اما شرایط را غیرقابل تحمل دانست و تقاضا کرد که از تیم جدا شود. بنابر این کیروش نتوانست آفریقای جنوبی را در جامجهانی ۲۰۰۲ هدایت کند.
بازگشت مجدد به تیم ملی پرتغال و حضور در جام جهانی ۲۰۱۰ به همراه این تیم که در مرحله یک هشتم نهایی با قبول شکست یک بر صفر مقابل اسپانیا از گردونه بازیها خارج شد.
با تیم ملی ایران دو دوره متوالی در جامهای جهانی ۲۰۱۴ و ۲۰۱۸، اما بدون رساندن تیم به مرحله بالاتر باعث شد تا کارنامه او در جامهای جهانی که سه دوره بود با ۱۰ بازی، تنها ۲ برد، ۴ تساوی و ۴ شکست، ۱۰ گل زده و ۷ گل خورده با کسب ۱۰ امتیاز همراه بوده که کارنامه درخشانی محسوب نمیشود.
در واقع او با این تیمها هرگز به جام معتبری دست پیدا نکرد.
منتقدان کیروش در آفریقای جنوبی
راهیابی به جام جهانی ۲۰۰۲ با آفریقای جنوبی، اما نتوانستم در جام جهانی با این تیم حاضر شود. حذف و باخت به مالی در رقابتهای جام ملتهای آفریقا هواداران را بیش از پیش از کیروش عصبانی کرد. آفریقای جنوبی که در سه دوره قبلی این جام، یک قهرمانی، یک نایب قهرمانی و یک عنوان سومی داشت و با کیروش در حد تیم مدعی ظاهر نشد.
او پس از ارائه گزارش به فدراسیون، از این کشور رفت تا بازی دوستانه اسپانیا حریف دور گروهی جام جهانی را تماشا کند و تنها به گفتن این که من امشب مثل یک بچه راحت میخوابم. وقتی شما به کار خودتان و کارفرمایتان اعتماد دارید دلیلی برای نگرانی نیست، بسنده کرد.
منتقدان او اعتقاد داشتند که صعود به جام ملتها و جام جهانی برای آفریقای جنوبی طبیعی است و تیم نه تنها نتایج بدی گرفته، بلکه خستهکننده و نچسب بازی میکند.
منتقدان، او را دارای شخصیتی خودمحور توصیف میکردند که به دستیارانش کومفلا و مولوتو اختیاراتی در حد توپ جمعکن داده است. بیتوجهی به بازیکنان آماده لیگ داخلی، دعوت از بازیکنان لژیونر ناآماده مثل فورچون و عدم توانایی در مهارتهایی مانند تهییج و انگیزه بخشی به بازیکنان از دیگر مواردی است که منتقدان بیان میکردند.
منبع: البرز ورزشی
نویسنده : مجید روانستان