مهدی حجت تغییرکاربری بناهای تاریخی را منوط به میزان ارزش این آثار خواند و اشاره کرد که هرچند تغییر کاربری بناهای درجه دو و سه سبب رونق این آثار تاریخی می شود اما در مورد بناهای درجه یک، تغییر کاربری نه تنها ممکن است به تخریب و فرسودگی آنها کمک کند بلکه این آثار را از دسترس عموم خارج کرده و به انحصار گروهی خاص در می آورد.
به گزارش سه نسل، مهدی حجت رئیس اسبق و از بنیان گذاران سازمان میراث فرهنگی، در مورد تغییر کاربری بناهای تاریخی گفت: تغییر کاربری بناهای تاریخی که ارزش ویژه ای برخوردار نیستند در تمامی دنیا مرسوم است زیرا از انهدام این بناها جلوگیری می کند و سبب پیدایش جریان زندگی در آنها می شود.
وی افزود: البته این تغییر کاربری شرایط خاصی دارد و باید کارشناسان تعیین کنند که بنا چه ارزش و خصوصیاتی دارد و انحصاری شدن دسترسی به آن، آسیبی به وجود نمی آورد؛ در حالیکه بهره برداری عموم از آن دسته از بناهای تاریخی که آثار ملی تلقی می شوند ضرورت دارد و انحصاری کردن این بنا ها کار درستی نیست.
این کارشناس حفاظت از بناهای تاریخی ادامه داد: نکته دیگر آن است که باید توجه شود که این تغییر کاربری توسط چه کسانی صورت می گیرد و هدف آنها از این اقدم چیست؛ اگر تنها سود وبهره برداری مد نظر باشد و در پی آن کم توجهی به بنای تاریخی و رعایت نکردن نکات ظریف وعدم صرف هزینه های لازم برای حفظ بنا را به همراه داشته باشد،مشکلات بسیاری برایاین آثار تاریخی به وجود می آید، بنابراین کارشناسی های لازم در این زمینه نیز باید صورت بگیرد.
حجت گفت: رعایت تناسب کاربری با نوع بنا نیز از جمله نکات مهمی است که به صورت کارشناسی مد نظر قرار بگیرد. اگر تغییر کاربری و یا میزان مراجعه کنندگان به صلاح بنا نباشد و زمینه فرسودگی و آسیب رسیدن به بنا را تشدید کند،مسولان باید از این اقدام کنند.
این عضو شورای مشورتی کمیته ملی یونسکو اظهار کرد: بنابر توضیحات داده شده، تغییر کاربری در مورد بناهای درجه دو درجه سه می تواند مطلوب باشد اما در مورد بناهای تاریخی درجه یک که میراث فرهنگی مردم یک کشور هستند این مسئله صادق نیست.
وی ادامه داد: برخی بنا های تاریخی فارغ از آنکه ثبت ملی شده اند یا خیر، حیثیت ملی یک کشور محسوب شده و تمامی مردم حق دارند که از آن بهره مند شوند؛بنابراین انحصاری کردن دسترسی به آن کار درستی نیست. دولت نیز باید توانایی آن را داشته باشد که هزینه های تعمیر و نگه داری این آثار را تامین کند.
وی در پاسخ به این سوال که «آیا تغییر کاربری خانه عامری های کاشان به هتل، آسیبی به این بنا وارد می کند یا خیر؟» گفت: صحبتها و نکات زیادی در مورد خانه عامری ها بیان شده و من تنها می توانم به این مسئله اشاره کنم که خانه عامری ها قطعا در زمره نفایس ملی قرار می گیرد.