یک متخصص پوست و مو با بیان اینکه 10 درصد از بیماریهای پوستی به مشکلات ناخن مرتبط است، گفت: تورم، قرمزی و درد در چینهای پوستی اطراف ناخن علامت بروز عفونت میکروبی در ناخن است.
دکتر حسین طباطبایی با اشاره به اینکه ناخنها به علت محل قرار گرفتنشان همواره در معرض آسیب هستند، گفت: بیماریهای ناخن حدود 10 درصد از کل بیماریهای پوست را شامل میشوند.
وی با تاکید بر اینکه اکثر جراحات کوچک بدون نیاز به هیچ نوع درمانی با گذشت زمان بهبود مییابند، گفت: به علت سرعت کند رشد ناخنها ممکن است این بهبودی مدت زیادی طول بکشد ولی درمان جراحات و آسیبهای شدیدتر و حادتر ممکن است نیاز به مداخله تخصصی داشته باشد.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران یادآور شد: علائم هشدار دهنده بیماری ناخن شامل تغییر در رنگ و شکل ناخن، تورم پوست اطراف ناخن و درد است.
طباطبایی افزود: در صورت مشاهده هر گونه تغییر رنگ و شکل، باقی ماندن خطوط سفید بر روی ناخن و موجدار یا شکننده شدن آنها باید با پزشک متخصص پوست و مو مشورت شود.
وی بروز تورم، قرمزی و درد در چینهای پوستی اطراف ناخن را علامت بروز عفونت میکروبی عنوان کرد و افزود: شایعترین دلیل بروز عفونتهای میکروبی اطراف ناخن، ضربه و آسیب به ناخن و پوست اطراف آن و یا تماس مداوم و مکرر با آب و مواد شیمیایی است.
این متخصص پوست و مو خاطرنشان کرد: کودکانی که انگشت خود را میمکند، به دلیل وجود کاندیدا در بزاق و اینکه بزاق تحریک کنندهتر از آب است، ممکن است پارونیشی (تورم و قرمزی پوست اطراف ناخن) پیدا کنند. افرادی که به پسوریازیس یا دیابت مبتلا هستند نیز شانس بیشتری برای ابتلا به عقربک (پارونیشی) مزمن دارند.
عفونتهای قارچی نیمی از بیماریهای ناخن را تشکیل میدهند
طباطبایی گفت: عفونتهای قارچی ناخن حدود 50 درصد کل بیماریهای ناخن را تشکیل میدهند و درمان آنها ممکن است بسیار مشکل باشد. این عفونتها که در ناخنهای انگشتان پا شایعتر از دست هستند، اغلب موجب جدا شدن انتهای ناخن از بستر آن میشوند.
وی افزود: هنگام بروز این مشکل، مواد زائد به رنگ سفید، سبز، زرد یا سیاه ممکن است در زیر بستر ناخن تجمع یافته و رنگ ناخن را تغییر دهند. نوک ناخن یا پوست قاعده ناخن هم میتواند توسط قارچ مورد تهاجم قرار گیرد.
این متخصص پوست و مو با تاکید بر اینکه درمان عفونتهای قارچی ناخن بسیار طولانی است، گفت: ناخنهای پا به علت قرار داشتن در فضای گرم و مرطوب کفش، بیشتر از ناخنهای دست مستعد ابتلا به عفونتهای قارچی هستند. کشیدن ناخن بدون استفاده از داروهای ضد قارچ مفید نیست و با عود بیماری همراه است.
ناخن گیر معمولی ولی تیز، بهترین وسیله برای گرفتن ناخنها است و از وسایلی مانند قیچی، چاقو، تیغ و غیره حتیالامکان نباید استفاده کرد.
کوتاه کردن ناخنها باید از قسمت روشن و شفاف نوک ناخنها که حدود دو میلیمتر است، به بعد باشد و پس از چیدن ناخنهای اضافی چنانچه قسمتهایی تیز است و گرد نشده، باید با سوهان مناسب به آرامی آن را تراشیده به طوری که در لمس نوک ناخن زبر نباشد و هیچگونه تیزی و زاویهای حس نشود.
نوک ناخن باید به سمت خارج باشد به طوری که سر ناخن حالت گرد داشته باشد.
از نظر علمی باید علت خشکی ناخن بررسی شود. عللی مانند کمکاری تیروئید، کمخونی، فقر تغذیه و بیماریهای سیستمیک باید شناسایی شوند ولی از آن جا که مهمترین علت خشکی ناخن استفاده مستمر و بیش از حد طبیعی از شویندهها است، بنابراین با کاهش شستشو با صابونها و استفاده از دستکش برای کارهای شستشوی ظروف و لباسهای منزل، چنان چه بهبودی حاصل نشد باید به وسیله پزشک بررسی شود. ولی در خشکیهایی که به دلیل استفاده وسواسی از شویندهها در ناخنها ایجاد میشود باید مصرف شویندهها معقول شده و از پارافین مایع برای مالیدن به ناخنها استفاده شود. اگر موقع مانیکور یا پدیکور متوجه تغییر رنگ، وجود تغییر شکل، نرمی یا خشکی غیرطبیعی، تغییر در جهت رشد طبیعی و غیره شدید باید به پزشک مراجعه کنید.
ناخنک یا پتریژیوم چسبندگی مقاوم قسمت انتهایی بستر ناخن به صفحه ناخن است. به طور طبیعی باید منطقه نوک ناخن از بستر زیرین جدا و آزاد باشد ولی در 20 درصد موارد، بیماران در این منطقه چسبندگی، درد دارند و ممکن است هر 10 ناخن انگشتان دست شان مبتلا شود. علت آن در حدود 40 درصد، اختلالات جریان گردش خون نوک انگشتان و کاهش میزان خونرسانی است در مواردی هم علل ژنتیکی موثر است. در اختلالات گردش خون انگشتان، پزشک به بیمارهایی مانند لوپوس اریتماتوز و اسکلرودرمی فکر میکند که مهم ترین علتها هستند. هر چند بیماری هایی مانند دیابت، جذام، پدیده رینود، سخت شدن عصب مدیان دست و غیره هم ممکن است علت ناخنک باشند. در مواردی مصرف لاک هایی که حاوی فرمالدهید هستند برای علت ناخنک گزارش شده است.
افرادی که آموزشهای رسمی و مراقبتهای پوست را گذارنده و مدرک رسمی دریافت و در محل کار آن را نصب کردهاند.
اگر به آرامی باشد و موجب صدمه به صفحه ناخن و بستر ناخن نشود، مانعی ندارد زیرا در نتیجه این صدمات ممکن است عفونتها به آسانی در آن جا جایگزین شوند.
اگر تجویز این محلولها به وسیله پزشک باشد و به وسیله کارخانههای معتبر ساخته شده باشد، مانعی ندارد.
از نظر پزشکی مصرف لاکهای رنگی توصیه نمیشود ولی از آنجا که از نظر زیبایی، بعضی از افراد تمایل به استفاده از لاک دارند، توصیه میشود فقط در مراسم رسمی، جشنها، عروسی و غیره استفاده شده و پس از پایان مراسم آن را پاک کنند. افرادی که به منظور زیبایی به طور مستمر از لاکهای رنگی استفاده میکنند لازم است مکرر لاکهای قبلی و قدیمی را با حلالهایی مانند استون پاک کرده و دوباره لاک جدید استعمال کنند. حلالهای لاکها میتوانند بسیار مخرب باشند به طوری که استون در تکرار مصرف به تدریج صفحه ناخن را خشک، زرد رنگ و شکننده میسازد. از طرفی در بعضی موارد، افراد واکنشهای آلرژیک یا توکسیک به لاکهای رنگی نشان میدهند که علاوه بر تغییر شکل ناخنها، پوست حاشیه ناخنها هم قرمز، پوسته پوسته، متورم و در مواردی دچار خارش میشوند که درمان آن نیاز به مراجعه به پزشک دارد.
مشکلاتی که در اثر استفاده از ناخنهای مصنوعی ممکن است پیش آید، به این شکل است که بسته شدن لبه ناخن طبیعی مانع انتقال اکسیژن به صفحه ناخن میشود و به تدریج صفحه ناخن نازک میشود و از طرفی چنان چه تغییرات پاتولوژیک در ناخن اتفاق بیفتد، ناخن مصنوعی پلاستیکی مانع دید واضح میشود. همچنین موقع گذاشتن و بهخصوص برداشتن ناخن مصنوعی صدماتی به صفحه ناخن وارد میآید ولی از آن بدتر، مواردی است که افراد از ناخن مصنوعی کامل به جای ناخن طبیعی خود استفاده میکنند، به طوری که فقط ناخن مصنوعی دیده میشود. این ناخنها با چسبی از جنس متاکریلات چسبانده میشوند که در مواردی سبب تخریب کامل ناخن طبیعی شده و حساسیتهای تماسی شدیدی در پوست اطراف ناخن ایجاد میکنند.
بدتر این که بعضی از بانوان به طور دائمی از این ناخنهای مصنوعی استفاده میکنند و نمیدانند که مراقبت از آن ها بسیار بیشتر از ناخنهای طبیعی است و به آسانی عفونتهای قارچی و باکتریایی بهخصوص در حاشیه و محل اتصال به پوست اطراف آن لانهگزینی میکنند. چنان چه فردی مجبور به استفاده دائم از این ناخن است، باید هر سه هفته یک بار آن را درآورده و چند روزی از چسباندن مجدد خودداری کند. خانمها توجه داشته باشند پیش از استفاده از ناخنهای مصنوعی، کمی از چسب مورد مصرف را روی پوست بازو بمالند و بعد از 48 تا 72 ساعت آن را بررسی کنند تا چنان چه در محل دچار قرمزی، تورم یا خارش شدند از مصرف ناخن مصنوعی کامل پرهیز کنند.
بعضی از خانمها روی ناخنهای خود از وسایل زینتی استفاده میکنند که گاهی به آسیب بافت ناخن منجر میشود، در این صورت چه باید کرد؟
وسایل زینتی که از طریق سوراخ کردن صفحه ناخن وارد آن میشود، میتواند باعث خونریزی بستر ناخن و محیط مساعد برای ورود میکروبها از قبیل قارچها و باکتریها باشد. بهتر است این وسایل تزیینی را خارج کرده و حتی اگر از نظر ظاهری مشکلی نباشد، مدتی مراقب ناخن باشیم تا به تدریج سوراخها به طور طبیعی و خود به خود پر شود ولی ضروری است با پزشک مشورت کنند.