روز چهارشنبه، 28 اردیبهشتماه، مرحله نخست طرحی در بافت تاریخی شیراز بین مسجد شهدا تا خانهی منطقینژاد اجرا شد که به گفتهی مسؤولان، قرار است زیرگذری در آن ایجاد و مساحتی به فضای مجموعه حرم شاهچراغ اضافه شود.
گذر تاریخی دوره قاجار که از مسجدشهدا تا خانه منطقی نژاد را در بر می گیرد درحالی به شدت تخریب می شود که طبق ماده 5 کمیسیون شورای شهر تخریب بافت باید با موافقت سازمان میراث فرهنگی صورت بگیرد. این درحالی است که این روز مصادف با آغاز هفته میراث فرهنگی است و هم اکنون جمعی از فعالین میراث فرهنگی در این محدوده تاریخی تحصن کردند.
/font>
/font>
/font>
مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان فارس درباره اینکه چرا در بافتی که همه آثارش ارزشمند است و پرونده ثبتی آنها در دست تهیه است، این تخریب انجام میشود؟ بیان کرد: اینگونه نبود، در جلسهای که این پروژه در آن طراحی شد، کارشناسان میراث فرهنگی نیز حضور داشتند. در آن محدوده، 30 اثر ثبتشده و 150 اثر باارزش داریم که اینها براساس توافقها باید حفظ شوند. ولی اگر این اتفاق نیفتد، من نیز مانند شما معترض میشوم تا بتوانیم آثار تاریخی را حفظ کنیم.
فریدون فعالی همچنین گفت که ما با توسعه مخالف نیستیم، اما باید با این شرایط، میراث فرهنگی خود را حفظ کنیم و روی مواضعمان قاطعانه ایستادهایم.
در اینباره، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نیز تأکید کرد: نمیگذاریم یک بنای تاریخی و باارزش در شیراز تخریب شود و اگر تخریبی در بافت انجام شده باشد، خلاف است.
/font>
/font>
برخی دوستداران میراث فرهنگی معتقدند که درباره این مسأله، جلسات تخصصی بسیاری توسط مسؤولان میراث فرهنگی و دوستداران برگزار و پیامدهای مخرب این اقدام در آنها مطرح شده است اما مسؤولان کمیسیون ماده 5 هیچ نگاهی به این پیامدها ندارند.
/font>
/font>
با آغاز اجرای این طرح در بافت تاریخی شیراز، اعضای یکی از تشکلهای دوستدار میراث فرهنگی صبح تا حدود ظهر امروز با تجمع در محلهای که خانهای در آن در حال تخریب بود، نسبت به این اقدام اعتراض کردند. این عملیات بین خیابان لطفعلیخانزند و خیابان حضرتی آغاز شده و قرار است این محدوده بهشکل موقت جایگزین خیابان شهید دستغیب شود.
/font>
/font>
این عملیات با تخریب نمادین یک خانه در نزدیکی خانهی قاجاری و ثبتشدهی «منطقینژاد» که در گذری تاریخی قرار دارد، آغاز شد.
بیانیه تشکلها در حمایت از بافت تاریخی شیراز
تخریب بافت تاریخی شیراز درحالی صورت میگیرد که نه تنها نگرانی دوستداران میراث فرهنگی شیراز را برانگیخته است بلکه منجر به صدور بیانیهای از سوی فعالان میراث فرهنگی سراسر کشور شده است.
خبرگزاری میراث فرهنگی بیانیهای را منتشر کرده که درنشست تشکلهای میراث فرهنگی شیراز به امضای فعالان و دوستداران میراث فرهنگی سراسر کشور رسیده است.
در این بیانیه آمده است: تخریب بافت قدیم پاسخی برای حل معضلات اجتماعی و فرهنگی نیست و این امر تنها حذف صورت مسئله محسوب شده به طوری که این شیوه تنها انفصالی تاریخی را در پی دارد. بافت قدیم و بناهای موجود دارای پیکره و هویتی واحد به شمار میرود که با تخریب هر بخش از این بافت درراستای حذف هویت ملی، اسلامی قرار میگیرد.
در نشست تشکلهای میراث فرهنگی شیراز بیاینه حمایت از بافت تاریخی شیراز به امضای انجمن دوستداران میراث فرهنگی مسجدسلیمان، انجمن یادآوران و دوستداران میراث فرهنگی شهربابک، بنیاد فردوسی مشهد، انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان، انجمن دوستداران میراث فرهنگی افراز تهران، انجمن ایران شناسی کهن دژ همدان، انجمن دوستداران و حافظان خشت خام یزد، انجمن حافظان طبیعت استان یزد، موزه خصوصی تاریخ و باستان شناسی، انجمن حامیان میراث اهواز، انجمن دوستداران میراث فرهنگی شوش، شبکه گردشگری و دوستداران میراث فرهنگی کرمان-ماهان، انجمن دوستداران حافظ در تهران، انجمن علمی و فرهنگی ماهان-کرمان، موسسه کاوه آهنگر همدان، انجمن یادمان یادگارهای فرهنگی میبد، انجمن دوستداران میراث فرهنگی یزد، انجمن جوانان سپید پارس مازندران، کانون گسترش فرهنگ ایران بزرگ اصفهان، انجمن دوستداران حافظ درشیراز، باشگاه گردشگری استان خوزستان، انجمن ایلام شناسی و انجمن دوستداران حافظ درمشهد رسید.
16 سال پیش، در طرح بینالحرمین با هدف اتصال «شاهچراخ» به آستانه «علاءالدین حسین» هفت هکتار از بافت تاریخی شیراز توسط شهرداری تخریب شد. در این بافت، حدود 87 خانه تاریخی و چند حمام، مدرسه و مسجد تاریخی از بین رفتند. پس از گذشت چند سال، باز هم برای توسعه بیشتر بینالحرمین به فکر افزایش محدوده شاهچراخ افتادند که 57 هکتار از بافت تاریخی شیراز در این محدوده قرار داشت. در واقع، طرح مورد نظر دقیقا در قلب بافت تاریخی شیراز اجرا میشد. /font>